DẪN DẮT TƯƠNG LAI NGUỒN NƯỚC VIỆT: LỰA CHỌN KIẾN TẠO THAY VÌ LÙI BƯỚC

Thực hiện: Đỗ Đức Dũng ngày 27 tháng 9 năm 2025

Cuộc đối thoại lịch sử giữa Viện trưởng Đỗ Đức Dũng và Elon Musk – nhà kiến tạo mang tầm ảnh hưởng toàn cầu – đã định vị cho ngành thủy lợi Việt Nam một lối rẽ chiến lược: từ vai trò đối phó thụ động với biến đổi khí hậu, vươn lên vị thế chủ động dẫn dắt, hình thành một nền kinh tế nước hiện đại – lấy trí tuệ, công nghệ, và khát vọng làm động lực căn bản.

KHÁT VỌNG CHUYỂN HÓA: NHÌN NGUY KHÓ THÀNH CƠ HỘI VÀNG

Elon Musk không dừng lại ở các giải pháp cải tiến nhỏ lẻ, ông đặt ra câu hỏi nền móng: Nếu nước quý như khí oxy trên sao Hỏa, chúng ta sẽ ứng xử ra sao? Câu hỏi ấy mở ra tầm nhìn mới: mọi thách thức của Đồng bằng sông Cửu Long có thể – và phải – chuyển hóa thành động lực phát triển, nơi mỗi giọt nước là tài sản của tri thức, năng lượng, và tương lai dân tộc. Chúng ta dừng lại ở dẫn nước đơn thuần, thay vào đó, hãy dẫn dắt cả tương lai quốc gia bằng giá trị của sự độc lập, sáng tạo và đổi mới tư duy căn bản.

XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ NƯỚC — TỪ TẦM NHÌN ĐẾN HIỆN THỰC

Không có vĩ đại nào được sinh ra từ lối mòn cũ. Elon Musk xác quyết rằng: cuộc “cách mạng nước” Việt Nam cần đồng bộ với cách mạng dữ liệu, AI, Internet của Vạn vật, và lối tiếp cận kinh tế thị trường nước thông minh. Giải pháp kép được định hình:

• Gói khởi động cho từng nông hộ, giúp tối ưu nước, nâng cao năng suất, giảm chi phí – bằng ngay công nghệ hiện tại.

• Mạng lưới dữ liệu – điều phối số hóa tầm quốc gia, kiến tạo “Internet của nước”, biến từng giọt nước thành cá thể có “hộ chiếu kỹ thuật số”, được quản lý xuyên suốt bằng hệ thống tự động hóa thông minh.

Chỉ khi nhìn nước như tài sản, thị trường nước mới thực sự vận hành hiệu quả; chỉ khi dữ liệu trở thành trụ cột, quyết sách mới minh bạch, chủ động, bền vững. Đó là “kim chỉ nam” dẫn dắt mọi nguồn lực về một hướng – phát triển vì quốc gia, vì cộng đồng, vì hậu thế.

ĐỔI MỚI ĐỒNG BẰNG – DẪN ĐẦU TOÀN CẦU

Những thách thức của ĐBSCL không phải gánh nặng, mà là “phòng thí nghiệm sống” để Việt Nam xác lập vị thế quốc gia dẫn đầu về kinh nghiệm thích ứng khí hậu, xuất khẩu tri thức, giải pháp, và sản phẩm từ môi trường đặc thù. Tư duy mới biến “nguy” thành “cơ”: chuyển đê cứng thành “lá chắn sống”, cây lúa sang thủy sản cao giá trị, nhà nổi linh hoạt cùng con nước, và đô thị nổi vận hành bởi năng lượng sạch và trí tuệ nhân tạo.

Chỉ có lãnh đạo dám chịu trách nhiệm với tương lai dài lâu, dám can đảm phá bỏ mô hình cũ, sáng suốt nhìn nhận những giá trị mới, mới có thể “bẻ lái lịch sử”, đưa Đồng bằng sông Cửu Long từ vị trí phòng ngự lên ghế người đi đầu.

KIẾN TẠO LÃNH ĐẠO NGUỒN NƯỚC CỦA THẾ KỶ XXI

Tầm nhìn của Elon Musk hé mở hình mẫu đô thị “Starship trên mặt đất” – nơi nước tuần hoàn, năng lượng tái tạo, và không gian sống hài hòa giữa con người với thiên nhiên. Hạ tầng nổi, giao thông xanh 3D, quản lý đô thị số hóa, cộng đồng đóng vai “cổ đông” làm chủ và giám sát các quyết sách — tất cả dựng lên một thành phố nước hiện đại, bản lĩnh, trường tồn trước mọi biến động.

Lãnh đạo “kẻ khổng lồ” phải thấu cảm gốc rễ, truyền cảm hứng và trao quyền sáng tạo cho mọi tầng lớp xã hội – từ cán bộ quản lý, doanh nghiệp đến từng nông dân và startup trẻ. Cuộc cách mạng nước sẽ không thành công chỉ bằng ý chí; nó cần được hợp lực bởi hệ sinh thái đổi mới, nơi mỗi sáng kiến đều có đất sống và có khả năng lan tỏa toàn cầu.

THÀNH Ý GỌI LỜI: TỪ TƯ DUY PHÒNG THỦ ĐẾN SỨ MỆNH TIÊN PHONG

Elon Musk kêu gọi mọi kỹ sư, học giả, nhà hoạch định chính sách Việt Nam hãy rũ bỏ tư duy “duy trì cái cũ”, dám hỏi “nếu làm lại từ đầu, liệu ta sẽ định hình nước Việt ra sao”. Hãy trân trọng thất bại như “nhiên liệu sáng tạo”; hãy thử, sai, học và lao tiếp để vươn tới vị trí dẫn đầu thế giới.

Chúng ta không chọn vị trí phòng thủ – chúng ta lựa chọn kiến tạo con đường riêng, xuất khẩu trí tuệ và giải pháp Việt thành tri thức toàn cầu. Đó là lời hẹn tiến về phía trước, đặt tương lai con cháu vào tâm tay của chính mình – với trách nhiệm, bản lĩnh và niềm kiêu hãnh Việt.

Phía trước là thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội duy nhất cho thế hệ lãnh đạo kiến tạo bước ngoặt lịch sử ngành thủy lợi, môi trường Việt Nam. Quyết tâm, tầm nhìn và cảm hứng của mỗi nhà lãnh đạo hôm nay sẽ quyết định vận mệnh nguồn nước – và vận mệnh quốc gia ngày mai.