Tóm tắt bài báo 6: Đánh giá rủi ro khí hậu đối với cơ sở hạ tầng: Áp dụng cho hệ thống cống Cái Lớn – Cái Bé ở Đồng bằng sông Cửu Long

Đỗ Đức Dũng

9/13/20253 min read

a man riding a skateboard down the side of a ramp
a man riding a skateboard down the side of a ramp

Tiêu đề

Đánh giá rủi ro khí hậu đối với cơ sở hạ tầng: Áp dụng cho hệ thống cống Cái Lớn – Cái Bé ở Đồng bằng sông Cửu Long

Tác giả

Nguyễn Đức Công Hiệp, Lê Viết Minh, Đỗ Đức Dũng, Nguyễn Trung Nam, Nguyễn Thị Minh Ngọc, Benjamin Hodick, Katharina Lotzen, Trần Minh Điền, Nguyễn Thị Liên

Tóm tắt

  • Việt Nam đã đầu tư hàng triệu USD vào cơ sở hạ tầng (CSHT) ở ĐBSCL nhưng chịu rủi ro lớn từ biến đổi khí hậu (BĐKH) và thiên tai.

  • Bài báo áp dụng phương pháp PIEVC (do Hiệp hội Kỹ sư Canada phát triển) để đánh giá rủi ro khí hậu cho hệ thống cống Cái Lớn – Cái Bé ở giai đoạn thiết kế cơ sở.

  • Kết quả phân tích 468 tương tác giữa thành phần công trình và yếu tố khí hậu – thủy văn:

    • Không có rủi ro cao trong hiện tại và tương lai.

    • Rủi ro trung bình gia tăng trong kịch bản tương lai, đặc biệt với các cấu kiện chính (thân cống, âu thuyền, cửa van, trụ pin) do tác động của mực nước dâng, xâm nhập mặn, bão, gió lớn và giông sét.

  • Đề xuất các biện pháp kỹ thuật nhằm tăng khả năng chống chịu:

    1. Sử dụng vật liệu chống ăn mòn (xi măng chống sunfat, thép không gỉ, bê tông mác cao).

    2. Sơn bảo vệ (epoxy) cho bê tông và kim loại.

    3. Thiết kế hệ thống điện ngầm, chống sét, sensor bền khí hậu.

    4. Trang bị bảo hộ, đào tạo nhân viên vận hành về rủi ro khí hậu.

Cấu trúc nội dung

  1. Giới thiệu

    • CSHT ở ĐBSCL dễ bị tổn thương trước BĐKH (nhiệt độ, mưa cực đoan, bão, NBD).

    • Cần đánh giá rủi ro khí hậu để đưa vào chu trình đầu tư và thiết kế.

  2. Phương pháp PIEVC

    • Gồm 5 bước: thu thập thông tin, xác định thành phần công trình & yếu tố khí hậu, đánh giá rủi ro (P x S), phân tích chi tiết (tùy chọn), và đề xuất thích ứng.

    • Trong nghiên cứu này, thực hiện các bước 1, 2, 3 và 5.

  3. Áp dụng cho cống Cái Lớn – Cái Bé

    • Cống quy mô lớn, tuổi thọ thiết kế 100 năm, đang trong giai đoạn thiết kế cơ sở.

    • Đánh giá 13 yếu tố khí hậu – thủy văn: nhiệt độ, sóng nhiệt, hạn hán, mưa lớn, bão/ATNĐ, gió, giông sét, mực nước, xâm nhập mặn, tác động cộng gộp.

  4. Kết quả

    • Hiện trạng: đa số tương tác ở mức rủi ro thấp.

    • Tương lai (2080–2099): nhiều tương tác chuyển sang mức trung bình, đặc biệt với nhóm B (cấu kiện chính).

    • Các nguy cơ chính: mực nước dâng, mặn, mặn kết hợp nhiệt độ cao, giông sét, bão.

  5. Khuyến nghị

    • Cải tiến vật liệu xây dựng và công nghệ bảo vệ.

    • Nâng cấp hệ thống điện, quan trắc, chống sét.

    • Đào tạo nhân lực và tăng cường bảo hộ vận hành.

    • Tăng cường quan trắc và thu thập dữ liệu để cải thiện đánh giá tương lai.

  6. Kết luận

    • PIEVC chứng minh tiềm năng cao để áp dụng cho đánh giá rủi ro khí hậu CSHT tại Việt Nam.

    • Trường hợp cống Cái Lớn – Cái Bé là nghiên cứu điển hình, cần mở rộng áp dụng cho các công trình khác ở ĐBSCL.