PHỎNG VẤN ĐẶC BIỆT: TẦM NHÌN CÔNG NGHỆ VÀ TÀI NGUYÊN NƯỚC THẾ KỶ 21

Tác giả: Đỗ Đức Dũng

9/28/2025

PHỎNG VẤN ĐẶC BIỆT: TẦM NHÌN CÔNG NGHỆ VÀ TÀI NGUYÊN NƯỚC THẾ KỶ 21

Thực hiện: Đỗ Đức Dũng ngày 28 tháng 9 năm 2025

Kính chào quý vị. Tôi là Đỗ Đức Dũng, Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, một người đã dành hơn 30 năm gắn bó với công tác quản lý tài nguyên nước tại Việt Nam. Tôi đã chứng kiến những thách thức to lớn từ biến đổi khí hậu và nhu cầu nước ngày càng tăng cao. Trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão, đặc biệt là Trí tuệ Nhân tạo (AI), chúng tôi cần tìm kiếm những tầm nhìn chiến lược và giải pháp bền vững.

Hôm nay, tôi vô cùng vinh dự được đối thoại với Ngài Satya Nadella, Tổng Giám đốc Điều hành Microsoft, một nhà lãnh đạo công nghệ có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Tôi tin rằng cuộc trò chuyện này sẽ mở ra nhiều gợi ý hữu ích cho công tác phát triển tài nguyên nước, thủy lợi và bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Ông Đỗ Đức Dũng: Kính chào Ngài Satya Nadella. Với quan điểm của một nhà lãnh đạo công nghệ có tư duy nhân văn và uyên bác, Ngài đánh giá như thế nào về vai trò của tài nguyên nước và thủy lợi đối với cuộc sống và tương lai của chúng ta?

Ngài Satya Nadella (CEO Microsoft): Nước không chỉ là tài nguyên – nó là nền tảng của sự sống, của kinh tế, và của văn minh. Nếu năng lượng là “dòng máu” của thế kỷ 20, thì nước chính là “hơi thở” của thế kỷ 21. Với tôi, tài nguyên nước và thủy lợi là “bản giao hưởng thầm lặng” giữ cho xã hội vận hành và cần được nhìn nhận như “hạ tầng chiến lược” tương tự như điện hay internet – thứ mà mọi quốc gia đều cần đầu tư và đổi mới để đảm bảo an ninh lương thực và sự ổn định xã hội.

Ông Đỗ Đức Dũng: Cảm ơn Ngài về tầm nhìn đó. Khi coi nước là một “hạ tầng chiến lược”, Ngài hình dung như thế nào về một “Hệ sinh thái số toàn diện cho tài nguyên nước” và những công nghệ tiên phong nào sẽ tạo ra bước ngoặt trong quản lý nước?

Ngài Satya Nadella (CEO Microsoft): Một hệ sinh thái số toàn diện phải được xây dựng trên ba trụ cột: IoT (thu thập dữ liệu thời gian thực), Big Data (tích hợp và kết nối dữ liệu đa nguồn), và AI (bộ não dự báo và ra quyết định thông minh). Công nghệ số chính là chiếc cầu đi từ quản lý theo kinh nghiệm quá khứ sang quản trị bền vững dựa trên dữ liệu. Điều này đặc biệt quan trọng để giải quyết các thách thức lớn như dự báo sớm lũ, hạn hán, và xâm nhập mặn ở những khu vực như Đồng bằng sông Cửu Long, giúp điều chỉnh vận hành hồ chứa, phân bổ nước tối ưu, và cảnh báo kịp thời cho cộng đồng. Điện toán đám mây (Cloud) chính là nền tảng để lưu trữ, xử lý và chia sẻ khối dữ liệu khổng lồ này, biến thông tin thành năng lực hành động thống nhất giữa các bên.

Ông Đỗ Đức Dũng: Để biến tầm nhìn đó thành hiện thực tại Việt Nam, Ngài có thể gợi ý một khung hành động chiến lược và những kinh nghiệm cụ thể trong việc triển khai công nghệ – đặc biệt là về hợp tác công – tư?

Ngài Satya Nadella (CEO Microsoft): Tôi đề xuất một khung hành động 5 bước:

  1. Xác lập tầm nhìn coi nước là “hạ tầng chiến lược”;

  2. Xây dựng Hạ tầng Dữ liệu và Tiêu chuẩn chung;

  3. Thí điểm công nghệ ở quy mô nhỏ tại các vùng "nóng" như sông Cửu Long để chứng minh tác động;

  4. Phát triển Năng lực con người và Thể chế; và

  5. Mở rộng và tích hợp vào hệ sinh thái kinh tế – xã hội.

Kinh nghiệm quan trọng là: Bắt đầu từ những “vấn đề cụ thể” (như dự báo hạn hán) chứ không phải từ công nghệ, đồng thời xây dựng “hạ tầng dữ liệu chung” trước. Hợp tác công – tư nên tập trung vào việc đồng phát triển nền tảng dữ liệu và thí điểm công nghệ với mô hình chia sẻ rủi ro – lợi ích.

Ông Đỗ Đức Dũng: Cuối cùng, với vai trò là một người có tầm ảnh hưởng toàn cầu, Ngài có thông điệp gì muốn gửi gắm đến các nhà lãnh đạo, quản lý và đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam đang quan tâm đến lĩnh vực này?

Ngài Satya Nadella (CEO Microsoft): Thế hệ trẻ đang đứng trước cơ hội đặc biệt để giải quyết một trong những thách thức sống còn của nhân loại. Lời khuyên của tôi cho thế hệ trẻ và các nhà lãnh đạo là: Nuôi dưỡng “Tư duy Đổi mới” – tư duy này giúp nhìn AI như một phương thức mới để giải quyết vấn đề xã hội. Hãy kết hợp giáo dục liên ngành (thủy lợi + khoa học dữ liệu) với kỹ năng số để họ không chỉ là người dùng mà là người làm chủ công nghệ. Thông điệp cốt lõi là: “Nước là hạ tầng chiến lược của thế kỷ 21 – hãy kết hợp trí tuệ con người với sức mạnh công nghệ để quản lý nó một cách thông minh, công bằng và bền vững, vì tương lai của Việt Nam và cả hành tinh.”

Ông Đỗ Đức Dũng: Qua những chia sẻ đầy sâu sắc và chiến lược của Ngài Satya Nadella, chúng ta đã cùng nhau khẳng định lại tầm quan trọng của tài nguyên nước như một hạ tầng chiến lược và vai trò không thể thay thế của công nghệ số – đặc biệt là AI, IoT và Cloud – trong việc chuyển đổi từ quản lý thụ động sang quản trị thông minh và chủ động.

Thông điệp then chốt mà chúng tôi muốn truyền đạt đến các nhà lãnh đạo, quản lý, và đặc biệt là thế hệ trẻ là:

  • Tầm nhìn: Hãy thay đổi tư duy, coi dữ liệu nước là “tài sản quốc gia” và là nền móng cho an ninh lương thực, phát triển kinh tế bền vững.

  • Hành động: Bắt đầu bằng việc xây dựng nền tảng dữ liệu chung và thí điểm công nghệ tại các vùng trọng điểm. Cần đẩy mạnh hợp tác công – tư để huy động nguồn lực và sự sáng tạo.

  • Thế hệ trẻ: Các bạn chính là nhân tố thay đổi. Hãy trau dồi tư duy đổi mới và kỹ năng liên ngành để trở thành thế hệ kỹ sư – nhà khoa học làm chủ công nghệ, biến những thách thức về nước thành cơ hội kiến tạo một tương lai xanh, nơi con người và thiên nhiên hòa hợp, cùng phát triển phồn vinh.

Xin trân trọng cảm ơn Ngài Satya Nadella vì cuộc đối thoại truyền cảm hứng này.